Alergiczny nieżyt nosa (ANN)

Dane szacunkowe pokazują, że z alergicznym nieżytem nosa może zmagać się nawet 500 milionów ludzi na całym świecie. To choroba, którą powszechnie nazywamy katarem alergicznym. Jej objawy mogą być sezonowe lub całoroczne. Symptomy zazwyczaj nie są szczególnie ciężkie, jednak mimo tego skutecznie utrudniają codzienne funkcjonowanie. ANN należy do atopowych chorób alergicznych i jest jednym z czynników ryzyka wystąpienia astmy oskrzelowej.

Czym jest alergiczny nieżyt nosa (katar alergiczny)?

Alergiczny nieżyt nosa to choroba, w której przebiegu pojawia się stan zapalny błony śluzowej w jamie nosowej. Wywołuje ją nadmierna reakcja układu odpornościowego na alergeny obecne w otoczeniu. U pacjentów z ANN dochodzi do nieprawidłowej odpowiedzi organizmu na czynniki, które u zdrowych osób nie powodują tak silnych odruchów immunologicznych. Czynnikami wywołującymi dolegliwości mogą być pyłki roślin, roztocza kurzu domowego czy sierść zwierząt.

Katar alergiczny może wystąpić zarówno u dorosłych, jak i u dzieci. Przebieg choroby może być różny. Jeżeli objawy pojawiają się tylko w czasie określonej pory roku, jak wiosna, jesień czy zima, najczęściej mówi się o sezonowym alergicznym nieżycie nosa. Natomiast jeśli dolegliwości trwają dłużej niż 4 miesiące, zazwyczaj oznacza to całoroczny ANN. Symptomy mogą również występować podczas wykonywania pewnych czynności czy przebywania w określonych pomieszczeniach. Często dotyczy to pracy z chemikaliami. Wówczas ANN bywa nazywany zawodowym.

Najczęstsze przyczyny alergicznego nieżytu nosa

Za katar alergiczny odpowiadają przede wszystkim alergeny unoszące się w powietrzu. Najczęściej są to pyłki roślin, które pojawiają się w ciepłych miesiącach. Mniej sezonowy charakter mają roztocza kurzu domowego i zarodniki pleśni. Drażniące mogą być nawet grzyby, które rozwijają się w podłożu roślin doniczkowych. Pogorszone samopoczucie może również wynikać z częstych kontaktów z zanieczyszczonym powietrzem lub dymem tytoniowym, które mają ogólny negatywny wpływ na układ oddechowy.

Częstym alergenem odpowiedzialnym za ANN jest sierść zwierząt. Warto wiedzieć, że uczulać mogą nie tylko psy i koty, ale też gryzonie, króliki, konie i ptaki. Jednak niezależnie od tego, czym spowodowana jest alergia, symptomy są wskazaniem do wizyty u specjalisty. Leczenia nie powinno się zaniedbywać. Nawet łagodnie przebiegający katar alergiczny może prowadzić do powikłań i groźniejszych schorzeń układu oddechowego.

Katar alergiczny: objawy

Gdy u danej osoby rozwinie się katar alergiczny, objawy zazwyczaj pojawiają się krótko po ekspozycji na alergen. Pogorszenie samopoczucia może nastąpić w ciągu kilkunastu lub nawet kilku minut. Symptomy są dość charakterystyczne, jednak mogą wskazywać nie tylko na alergiczny nieżyt nosa. Objawy przypominają bowiem przeziębienie:

wyciek wydzieliny z nosa,
swędzenie nosa i oczu,
powtarzające się kichanie,
obrzęk błony śluzowej w jamie nosowej,
niekiedy zaczerwienienie oczu.

Jeżeli objawy utrzymują się krócej niż 4 tygodnie i występują mniej niż 4 dni w tygodniu, nazywa się je okresowymi. W przypadku dłuższego czasu mówi się o symptomach przewlekłych. Zazwyczaj mają charakter łagodny. Przebieg umiarkowany lub ciężki stwierdza się, gdy dolegliwości znacząco utrudniają codzienne aktywności, w tym naukę lub pracę, a także zaburzają sen.

Jak odróżnić katar alergiczny od zwykłego przeziębienia?

Alergiczny nieżyt nosa może do złudzenia przypominać infekcję górnych dróg oddechowych. Przez to nawet osoby, które wiedzą, jak wygląda katar alergiczny, i alergicy miewają problem z rozróżnieniem tych chorób. Określenie podłoża problemu ma duże znaczenie w kontekście wyboru terapii. Jak odróżnić katar alergiczny od zwykłego? Najbardziej oczywistym kryterium jest moment pojawienia się objawów. Jeżeli nasilają się po kontakcie z określonym czynnikiem, zazwyczaj mamy do czynienia z ANN. Ważny jest również czas trwania symptomów. Zwykły katar najczęściej mija po ok. tygodniu. Alergiczny może trwać od kilku godzin do kilku miesięcy.

Gorączka to kolejny element podpowiadający, jak odróżnić katar alergiczny od przeziębienia. Zwykle nie pojawia się w przebiegu ANN. Warto mieć przy tym na uwadze, że alergicy są bardziej narażeni na rozwój infekcji. W związku z tym podwyższona temperatura może sugerować, że alergii towarzyszy inna choroba.

Co na katar alergiczny?

Gdy zostanie rozpoznany alergiczny nieżyt nosa, leczenie powinno być włączone możliwie najszybciej. Może mieć charakter objawowy lub przyczynowy. Lekarz może zalecić stosowanie kortykosteroidów lub leków przeciwhistaminowych, które wyciszają reakcję alergiczną i łagodzą objawy z nią związane. Niektóre osoby jako dodatkowe wsparcie wykorzystują krople do oczu i aerozole do nosa. Terapią, która celuje w podłoże problemu, jest odczulanie. To długotrwały proces, podczas którego podejmuje się próbę zmniejszenia wrażliwości organizmu na dany czynnik.

A co na katar alergiczny spowodowany kurzem? Przede wszystkim częste odkurzanie, pranie ubrań i regularne wietrzenie pomieszczeń. Drobiny kurzu zalegające na meblach i innych powierzchniach mogą nasilać dolegliwości. W usuwaniu ich mogą pomóc środki takie jak Allergoff spray na roztocza, które neutralizują alergeny i ułatwiają pozbywanie się ich.

Domowe sposoby na katar alergiczny

Leczenie farmakologiczne to jedna z dostępnych opcji. Alergicy nierzadko sięgają też po domowe sposoby na katar alergiczny. Należy przy tym pamiętać, że nie powinny one stanowić zamiennika dla specjalistycznej terapii, a raczej jej uzupełnienie. Do popularnych rozwiązań należy stosowanie nawilżaczy powietrza. Utrzymanie odpowiedniej wilgotności w pomieszczeniach pomaga złagodzić podrażnienie błon śluzowych. Ogranicza też rozprzestrzenianie się alergenów. Wilgotne cząsteczki są cięższe i nie przenoszą się tak łatwo jak te suche.
Uciążliwy alergiczny nieżyt nosa – co pomaga na kichanie i katar? Dobrym pomysłem może okazać się płukanie zatok solą fizjologiczną lub wodą morską. Wprowadzony do jamy nosowej płyn mechanicznie wypłukuje zanieczyszczenia i alergeny, które osiadły na błonach śluzowych. W efekcie objawy stają się mniej dotkliwe i ustępują szybciej. Po ekspozycji na alergeny warto także wyprać ubrania. W tym pomóc może Allergoff płyn do tkanin, który usprawnia usuwanie drażniących cząsteczek z materiałów.

Ile trwa katar alergiczny?

Pytanie „ile trwa katar alergiczny” nurtuje wiele osób, które zmagają się z objawami. Nie sposób jednoznacznie to określić. Przebieg ANN i czas jego trwania jest kwestią bardzo indywidualną i zależy od kilku czynników. Znaczenie ma rodzaj drażniącego alergenu, stopień nasilenia symptomów, a także środowisko, w którym funkcjonuje alergik. U niektórych dolegliwości ustępują stosunkowo szybko, u innych utrzymują się przez miesiące, a nawet cały rok. Co ciekawe, alergia może pojawiać się i zanikać w różnych okresach życia danej osoby.

Czas trwania objawów zależy też od tego, co na alergiczny nieżyt nosa stosujemy. Przestrzegając zaleceń lekarskich i korzystając z przepisanych leków, można skrócić problematyczny okres lub złagodzić jego przebieg.

Alergiczny nieżyt nosa – jakie badania warto wykonać?

ANN nie można zdiagnozować samodzielnie. Potrzebna jest wizyta u alergologa, który przeprowadzi wywiad i zleci odpowiednie testy alergiczne. Zazwyczaj są to testy skórne, mające na celu określenie alergenu odpowiedzialnego za dolegliwości. Niekiedy wykonuje się też badania obrazowe, aby ocenić stan zatok. Często stosowaną metodą jest donosowa próba prowokacyjna. Podczas niej wprowadza się alergen do nosa i obserwuje reakcje organizmu. Wynik jest widoczny od razu.
Warto wiedzieć, jak rozpoznać katar alergiczny i na jakie objawy zwracać uwagę, aby w razie pojawienia się niepokojących symptomów móc szybko skonsultować się z lekarzem. Specjalista wyjaśni, na czym polega alergiczny nieżyt nosa, jakie badania warto przeprowadzić i doradzi w kwestii leczenia.