Łuszczyca: przyczyny, objawy, leczenie

Szacuje się, że z łuszczycą może zmagać się nawet 3% polskiej populacji. Choć jest to powszechna choroba, świadomość na jej temat wciąż pozostaje dość niewielka. Objawy są charakterystyczne i uciążliwe – zmianom skórnym nierzadko towarzyszy ból i dyskomfort. Obecnie istnieją różne sposoby leczenia tej choroby, poprawiające komfort życia osób, które dotknęła łuszczyca. Co to za schorzenie, co je powoduje i jak sobie z nim radzić?

Co to jest łuszczyca?

Łuszczyca to przewlekła choroba zapalna skóry, której towarzyszy zaburzony cykl wzrostu komórek naskórka. U zdrowych osób cykl komórkowy trwa ok. 28 dni. U pacjentów z łuszczycą jest to jedynie 3-4 dni. Martwe komórki nie są naturalnie złuszczane i gromadzą się w warstwie rogowej skóry. Konsekwencją zbyt szybkiego rogowacenia naskórka jest powstawanie typowych dla łuszczycy zmian. Ważny w kontekście tego, co to łuszczyca, jest fakt, że jest ona chorobą przewlekłą.

Zmiany skórne mogą pojawiać się na różnych częściach ciała. Często występują na łokciach i kolanach, na głowie, na nogach czy na dłoniach. Zdarza się, że pojawiają się także na powiekach, choć taka sytuacja nie jest częsta – dotyczy 3-7% chorych. Zazwyczaj choroba rozwija się u osób dorosłych, jednak może pojawić się także u dzieci.

Skąd bierze się łuszczyca?

Wielu chorych oraz ich bliskich zastanawia się, skąd się bierze łuszczyca. Etiologia choroby jest złożona. Czy łuszczyca jest genetyczna? Tak. Osoby, które mają w rodzinie bliskich z tym schorzeniem, są bardziej narażone na jej wystąpienie, jednak same geny nie wystarczą. Konieczne są także czynniki wyzwalające. Od czego jest łuszczyca? Jej rozwojowi sprzyja:

stres,
infekcje,
urazy skóry,
zmiany hormonalne,
nadmierne korzystanie z używek.

U osób, które mają predyspozycje do łuszczycy, wymienione czynniki mogą doprowadzić do rozwoju choroby lub jej zaostrzenia.

Łuszczyca: początki choroby

Gdy zaczyna rozwijać się łuszczyca, pierwsze objawy mogą być mało charakterystyczne. Niekiedy przypominają zwykłe podrażnienie skóry. W początkowej fazie choroby najczęściej pojawiają się małe, czerwone plamki i zgrubienia, pojawia się pieczenie i swędzenie. Kiedy pojawia się łuszczyca, początki zwykle nie bolą. Zdarza się, że zmiany łuszczycowe bywają mylone ze schorzeniami, takimi jak łojotokowe zapalenie skóry lub atopowe zapalenie skóry.

Warto wiedzieć, jak zaczyna się łuszczyca, aby móc wcześnie rozpoznać niepokojące objawy. Jeżeli symptomy wystąpią, najlepszym rozwiązaniem jest konsultacja z lekarzem pierwszego kontaktu lub dermatologiem.

Łuszczyca: objawy

U pacjentów, których dotknęła łuszczyca, objawy obejmują przede wszystkim wyraźnie odgraniczone czerwone plamy pokryte jasnymi łuskami. Łuski te są wynikiem nagromadzenia się martwych komórek, które nie zostały naturalnie złuszczone. Zmiany mogą być bolesne, szczególnie jeśli skóra zostanie podrażniona drapaniem. Wiele zależy od tego, jak ciężki przebieg ma w danym przypadku łuszczyca. Jak wygląda postać łagodna? O tym wariancie mówi się, gdy zmiany pokrywają mniej niż 10% powierzchni ciała pacjenta.

Warto wiedzieć, jak wygląda łuszczyca, a także mieć świadomość, że choroba może obejmować również stawy. Łuszczycowe zapalenie stawów objawia się bólem, obrzękiem i sztywnością, najczęściej w obrębie palców dłoni i stóp.

Jak wygląda łuszczyca?

Zmiany skórne są charakterystyczne. Naskórek jest zaczerwieniony, suchy i podrażniony. Na powierzchni zmian tworzą się łuski o srebrnej lub białawej barwie. U niektórych osób plamy są wzniesione ponad powierzchnię skóry. Mogą różnić się wielkością i kształtem. Najczęściej są rozmieszczone symetrycznie. Intensywność symptomów może różnić się w zależności od etapu choroby. Nieprzyjemne dolegliwości można złagodzić, stosując dedykowane kosmetyki, takie jak oliwka na łuszczycę.

Łuszczyca: leczenie

Jak leczyć łuszczycę? Wiele zależy od stopnia nasilenia choroby, lokalizacji zmian oraz ogólnego stanu zdrowia pacjenta. Najczęściej stosowane są:

leki miejscowe – maści, kremy i emulsje, które zawierają komponenty złuszczające i przyspieszające złuszczanie naskórka,
leki ogólne – w cięższych przypadkach podaje się leki ogólnoustrojowe, które regulują pracę układu immunologicznego,
fototerapia – naświetlanie skóry promieniami UVB pomaga zmniejszyć stan zapalny i spowolnić nadmierny wzrost komórek.

Podobnie jak inne dermatozy zmiany łuszczycowe reagują na tryb życia i sposób odżywiania. Gdy rozwija się łuszczyca, dieta powinna wspierać regenerację skóry i zawierać możliwie najwięcej składników przeciwzapalnych.

Co warto wiedzieć o łuszczycy?

Łuszczyca jest przewlekła i może mieć duży wpływ na jakość życia oraz samoocenę chorego. Na szczęście współczesne metody leczenia pozwalają kontrolować jej objawy. Istnieje także wiele strategii, które pomagają radzić sobie ze stresem i innymi czynnikami zaostrzającymi. Warto pamiętać, że osoby chore mogą prowadzić normalne życie, a terapia pozwala na utrzymanie aktywności zawodowej i społecznej. O tym, co na łuszczycę należy stosować, zawsze decyduje lekarz w porozumieniu z pacjentem.

Czy łuszczyca swędzi?

Jedno z najczęstszych pytań, jakie są zadawane na temat tej choroby, jest o to, czy łuszczyca swędzi. Odpowiedź zależy od postaci choroby. U niektórych osób ten objaw nie występuje, z kolei u innych może być bardzo dokuczliwy. Swędzenie bywa szczególnie dotkliwe w okresach zaostrzenia, gdy zmiany stają się bardziej widoczne i rozległe. W złagodzeniu tych dolegliwości może pomóc nawilżanie i natłuszczanie skóry. Można do tego zastosować specjalny krem na łuszczycę.

Czy łuszczyca jest zaraźliwa?

Odpowiedź na pytanie, czy łuszczyca jest zaraźliwa, jest jednoznaczna – nie. Choroba nie przenosi się przez kontakt fizyczny ani inne drogi zakażenia. Kontakt z wydzielinami i płynami fizjologicznymi chorej osoby, używanie tej samej szczotki do włosów czy zwyczajne przytulenie nie niosą za sobą ryzyka transmisji tego schorzenia. Łuszczyca ma charakter autoimmunologiczny, co oznacza, że rozwija się w wyniku nieprawidłowej reakcji układu odpornościowego danej osoby.

Czy łuszczyca jest wyleczalna?

Niestety, obecnie nie ma leku, który pozwoliłby na całkowite wyeliminowanie choroby. Istnieją jednak sposoby na łuszczyca leczenie, które pozwalają na kontrolowanie objawów i ograniczenie częstotliwości okresów zaostrzenia. Niezależnie od tego, czy łuszczyca jest wyleczalna, czy nie, konieczne jest stosowanie właściwie dobranej terapii.

Nieleczona łuszczyca skutki może mieć bardzo poważne. Konsekwencje mogą obejmować ciężkie stany zapalne, reumatoidalne zapalenie stawów, chorobę Leśniowskiego-Crohna i wiele innych. W łagodzeniu dolegliwości pomocą są leki oraz środki pielęgnujące, takie jak emulsja na łuszczycę.

Czy łuszczyca jest dziedziczna?

W kwestii tego, czy łuszczyca jest dziedziczna, nie ma wątpliwości. Tak, choroba może mieć podłoże genetyczne. Jeżeli oboje rodziców zmaga się z tym schorzeniem, ryzyko, że dziecko także będzie chore, wynosi 50-70%. W przypadku jednego rodzica jest to około 10%. Osoby obciążone ryzykiem zachorowania powinny dbać o zdrowy styl życia i unikać czynników, które mogłyby doprowadzić do wystąpienia objawów.

Podsumowanie

Łuszczyca to choroba, która wymaga stałego monitorowania i leczenia. Choć nie ma jeszcze leku pozwalającego na pełne wyleczenie, nie należy rezygnować z terapii. Ważne jest stosowanie odpowiedniej diety, unikanie stresu i stosowanie się do zaleceń lekarza w kontekście tego, jakie leki i jaki krem na łuszczycę stosować. Utrzymanie choroby pod kontrolą jest możliwe.

Bibliografia: